Bevestiging / zie-je-wel redeneren
Als we ergens van overtuigd zijn, hebben we de neiging om informatie te zoeken die klopt bij ons idee. Dit wordt ook wel de confirmatie-bias genoemd. We zoeken dan naar bewijs voor dat waar we toch al in geloven. We zoeken niet meer naar informatie die het zou tegenspreken. Onderzoek heeft uitgewezen dat we de neiging hebben sterk vast blijven houden aan een overtuiging als deze eenmaal is gevormd. We doen het dus allemaal!
Waarom zoeken we naar bevestiging?
In de wereld om ons heen gebeurt veel tegelijkertijd. We hebben de behoefte om een logisch verklaarbaar verhaal te vormen van de brei aan informatie. Als we dit verhaal eenmaal hebben gevormd, is het makkelijker om nieuwe informatie in te passen dan het verhaal opnieuw te vormen. Die behoefte om bestaande ideeën te bevestigen is zo groot dat we de informatie die deze ideeën tegenspreken negeren. Ondanks veel tegenbewijs.
Wanneer wordt zoeken naar bevestiging lastig?
We hebben allemaal de neiging om te zoeken naar bevestiging, dit is heel normaal. Als je sneller de neiging hebt tot ‘zie-je-wel-redeneren’, kan het zijn dat je er last van krijgt. Je bent je niet meer bewust van informatie die je idee tegenspreekt. Dit kan ertoe leiden dat mensen liever niet met je omgaan, bijvoorbeeld omdat ze je koppig vinden of vinden dat je te veel in discussie bent. Dat kan heel eenzaam voelen. Ook kan het ertoe leiden dat je nog meer vast blijft houden aan je eigen ideeën, omdat deze niet meer getoetst worden aan ideeën van anderen.
Wat kun je doen als je te veel bevestiging zoekt?
Als je merkt dat je geruststellende of neutrale informatie niet meer meeneemt in je overwegingen is het goed om toch te gaan luisteren naar mensen in je omgeving. Probeer eens door hun bril te kijken. Laat je eens door hen tegenspreken en kijk wat daaruit komt. Stel je zelf op als wetenschapper en verzamel meer informatie. Let daarbij extra op informatie waar je eerder overheen keek omdat je bezig was met je eigen idee.
Zoek ook eens bewust naar informatie die je eigen gedachten tegenspreken.
Stel jezelf de volgende vragen:
- Wat zou ik ook kunnen denken in deze situatie?
- Wat zou een vriend/vriendin denken bij deze situatie?
- Welke situaties in het verleden spreken mijn idee tegen?
- Als mijn idee niet klopt, welk aanwijzingen zijn daarvoor?
- Wat moet er gebeuren, wil ik twijfelen aan mijn idee?
Meer hulp nodig bij bevestiging zoeken?
- Chat, bel, app of mail met iemand van de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).
- Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken.
- Praat met iemand in je omgeving of op school.
- Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt.
- Of zoek contact met je huisarts.
