Complotten
Complottheorieën zijn voor veel mensen interessant. Je ontdekt iets speciaals: een schuldige en boosdoenende partij. Een misstand die nog niet aan de kaak is gesteld. En die heel groot is. Een groter plan die de enge toevalligheden verklaart. Dit soort originele ideeën zijn interessant.
Waarom met complotten bezig zijn?
Misschien is het fijn om over complotten na te denken het geeft een groter doel en betekenis. Ook zijn anderen soms onder de indruk van de ontdekkingen. Het kan dus een positieve ‘status’ geven. En als je er veel tijd aan besteedt, dan wordt het ook steeds meer onderdeel van wie je bent. Dat kan een fijn gevoel geven. Dat je erg zinvol bezig bent, met iets belangrijks.
Een andere reden om met complotten bezig te zijn, is als verklaring voor narigheid in je leven. Voor lichamelijke of psychische klachten, voor je werk verliezen, of relaties die niet goed gaan. Het geeft dan een duidelijke oorzaak, een schuldige.
Wie geloven er in complotten?
Als je buiten de boot valt (eenzaam bent) en in een minder fijne situatie leeft (zoals geen werk, weinig geld, of andere tegenslag) dan is de kans groter dat complotten aantrekkelijk voor je zijn.
De valkuil van complotten
Met complotten bezig zijn kan dus aantrekkelijk zijn. Maar het kan ook onprettig worden. Je voelt je misschien onbegrepen door anderen. Of je voelt je onveilig of zelfs bedreigd. En het is de vraag of dat nodig is. Want bezig zijn met complotten kan verkeerd uitpakken. Je vertrouwt normale informatiebronnen misschien niet meer, en alleen alternatieve websites lijken de waarheid te bieden. Die websites zijn dan ook heel stellig: je behoort tot de mensen die ‘wakker’ zijn. Maar je komt wel klem te zitten. Alles dat het complot tegenspreekt is automatisch onderdeel van het complot. Je krijgt een ‘eenzijdige bril’ op die niet meer bijgestuurd kan worden. Je manier van kijken en denken zit dan vast.
Psychologie: sociaal contact, flexibiliteit en twijfel zijn gezond
Originele of zeldzame ideeën zijn helemaal prima en juist ook goed! Maar vastzitten in een idee is meestal niet gezond. Kunnen twijfelen en open staan voor meerdere ideeën wel. Ook is het voor de meesten gezond om goed contact met vrienden en familie te hebben. Verder is het goed om je identiteit (wie je bent) op meerdere pijlers te bouwen.
Hoe blijf ik uit de valkuil van een complottheorie?
- Houd je vrienden en familie dichtbij en doe samen fijne dingen.
- Behoud andere dingen in het leven als onderdeel van wie je bent (andere interesses, hobby’s, werk, school, sport, relaties).
- Accepteer dat sommige dingen onzeker zijn.
- Zoek niet teveel online naar bevestiging van een complot.
Meer hulp nodig?
- Chat, bel, app of mail met iemand van de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).
- Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken.
- Praat met iemand in je omgeving of op school.
- Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt.
- Of zoek contact met je huisarts.
Meer informatie
- Lees deze tips over hoe je kunt weten welke informatie betrouwbaar is.
- Bekijk de serie Filemon en de complotten op NPO start
- Lees hoe je erachter komt welke berichten je kunt vertrouwen op Isdatechtzo.nl - Herken jij een echt/nep bericht?
- Lees op NU.nl hoe de redactie omgaat met de verspreiding van nieuws