Eenzaamheid: wat is het en hoe kom je er vanaf?

Eenzaamheid. Dat is toch iets van oude mensen? Volgens onze MIND psychologe Lidewy Hendriks kent 14% van de jongeren gevoelens van eenzaamheid. Dit blijkt uit een onderzoek van het CBS uit 2021.

"Het is logisch dat het toeneemt." zegt Lidewy. "We hebben steeds meer contact via digitale wegen, jongeren worden handiger in dat soort contacten. Maar het echte contact, het herkennen in elkaar, het iets met elkaar delen en jezelf laten zien, dat wordt steeds moeilijker. Die vaardigheden ontbreken gewoon."

Volgens Lidewy zijn er twee soorten eenzaamheid: "Ik heb wel mensen om me heen, maar ik voel me toch eenzaam. En: Het lukt me niet om vrienden om me heen te verzamelen en een sociaal netwerk op te bouwen."
"Wat opvalt is dat jongeren die eenzaam zijn het gevoel hebben dat ze anders zijn dan de rest. Maar hé, weet je, 'de rest' bestaat helemaal niet. Vaak denken ze dat er iets mis met ze is en zoeken ze het alleen bij zichzelf," zegt Lidewy. "Maar zolang mensen niet worden gekloond, zijn we allemaal uniek! Iedereen is anders!" 

Lidewy: "Doe vooral dingen die je leuk vindt. Ga erop uit en sta niet te lang stil bij het negatieve gevoel. Zo voorkom je dat je in een vicieuze cirkel terecht komt. Dus afleiding zoeken en dingen ondernemen." 

DIT IS MAKKELIJKER GEZEGD DAN GEDAAN.
"Het is ook moeilijk, zeker als je aan jezelf twijfelt. Maar ik weet dat je op een gegeven moment een punt bereikt waar je hulp van anderen kunt gebruiken.Daarom is het al een hele stap als je ergens of aan iemand kunt aangeven dat je eenzaam bent en dat je er graag op uit zou willen, meer activiteiten wilt doen."

"Dat is nog niet zo makkelijk, want veel symptomen van eenzaamheid kunnen ook duiden op andere dingen, zoals depressie of een eetstoornis. Maar die zijn natuurlijk ook de moeite van het ontdekken waard, omdat er dan ook wat aan de hand is, ongeacht wat voor sticker je er op plakt."

"Als je eenzaam bent, zoek je vaak de oorzaak bij jezelf. Je wilt zo graag contact maken dat je alleen nog maar bezig bent met hoe je overkomt. 'Hoe doe ik dit, hoe zien anderen dat, vinden ze dat niet stom, moet mijn haar niet anders, enzovoort. Zo'n extreem zelfbewustzijn zorgt er juist voor dat je zelfbeeld wankelt. Als mensen om iets lachen aan je, ga je dat meteen aanpassen in plaats van dat je zelf keuzes maakt."

"Je moet geen speelbal worden van je omgeving. Bijvoorbeeld door te denken: Ik vind dit leuk en het kan me niet schelen hoe andere mensen daar naar kijken. Op die manier kan iets waar je om uitgelachen kunt worden heel makkelijk iets worden wat mensen willen kopiëren omdat het anders is. Het ligt er maar net aan met welk gevoel van eigenwaarde je het neerzet en uitdraagt."  

"Het gesprek aangaan. En dan niet meteen met de deur in huis vallen, zo van: 'Hey, ik zie dat je niet lekker in je vel zit, ben je soms eenzaam?' Maar gewoon beginnen met: 'Hey, heb je gisteren ook dat programma gezien op televisie?'
Een koetjes-en-kalfjes-gesprek. En zodra het gesprek op gang is, doorvragen, samenvatten en luisteren en dat constant herhalen. Zo kom je met iemand in contact, win je het vertrouwen en zal iemand zich openen. En dan kun je aanvoelen wat nodig is."