Slaaphallucinatie

Bij het in slaap vallen of bij het wakker worden hebben veel mensen verwarrende ervaringen. Ze zien, horen, voelen of ruiken dingen die er op dat moment niet zijn. Als dit bij het inslapen gebeurt wordt dit een hypnagoge hallucinatie genoemd. Als dit bij het ontwaken voorkomt wordt dit ook wel een hypnopompe hallucinatie genoemd. Een derde van de mensen heeft hier af en toe last van, vooral jongvolwassenen. Het zijn normale ervaringen die ongevaarlijk zijn. 

 Ons brein gaat anders om met informatie wanneer we proberen te slapen. Het lijkt alsof de gedachten minder van onszelf worden, terwijl we er helemaal in opgaan. Daardoor kan een stem die in je verbeelding of herinnering aanwezig is, zomaar hardop klinken. Ook gedachten gaan een eigen leven leiden en het tijdsbesef verandert. Zo kan het lijken dat zo’n ervaring lang duurt, terwijl het eigenlijk 2 seconden aanhoudt. We raken het contact met onze omgeving meer kwijt en het is lastig om fantasie en realiteit goed te onderscheiden. Dit hoort bij een normale manier van in slaap vallen.  

Een slaaphallucinatie is anders dan een droom. Van dromen weten we wanneer we weer wakker zijn en dat het dromen waren. Soms zijn we nog wel bezig met de betekenis van een droom, maar we weten dat het een droom was. Een slaaphallucinatie voelt veel ‘echter’ dan een droom. Daardoor raak je sneller in verwarring.  

Ook hebben dromen een verhaallijn. Bij slaaphallucinaties is dat minder het geval. Wat betekent deze stem die ik hoorde? Of: wie was die persoon die ik zag? We gaan proberen de betekenis te achterhalen. 

Soms kunnen we ons ervoor schamen, of we zijn bang dat anderen ons erom veroordelen. We praten er ook liever niet over. Je kunt je dan soms eenzaam en daardoor juist angstiger voelen. Die stress maakt dat de kans op een nieuwe ervaring groter wordt. 

• Wees je ervan bewust dat deze ervaringen veelal voorkomen en niet gevaarlijk zijn. Het helpt om te weten hoe deze ervaringen ontstaan. 
• Praat er eens over met iemand die je vertrouwt. Of gooi het onderwerp eens op, je zult zien dat ook andere mensen wel eens in hun slaap dachten dat hun naam werd geroepen of de telefoon ging. 
• Verbeter je slaapkwaliteit door voldoende frisse lucht, geen verwarming op de slaapkamer, niet te veel eten en alcohol of drugs te gebruiken voor het slapen. Maak liever een wandeling en zorg dat je je rustig en prettig voelt voordat je gaat slapen. 

• Chat, bel, app of mail met iemand van MIND Korrelatie.
• Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken​.
• Praat met iemand in je omgeving of op school.
• Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt. 
• Of zoek contact met je huisarts.

Bekijk het ervaringsverhaal van Sofie over slaapverlamming op het YouTubekanaal Storytime Soof.
Bekijk de video The terrors of sleep paralysis, waarin slaapverlamming duidelijk wordt uitgelegd.

• Lees meer over slaapverlamming
• Lees meer over het gevoel dat iemand op je borst zit
• Lees hoe je je slaap kunt verbeteren
• Lees meer over angsten overwinnen