Het komt geregeld voor dat mensen hun gedachten hardop horen en het is niet gevaarlijk. De een heeft daar weinig last van, bijvoorbeeld als je dit al heel lang herkent en weet dat het ongevaarlijk is. De ander kan ervan schrikken. Bijvoorbeeld als het de eerste keer is. Of als je bang bent dat anderen die luide gedachten ook kunnen horen. Dat is vooral een vervelend idee bij negatieve of schaamtevolle gedachten. Maar gelukkig is dat niet mogelijk.  

Spraak van buiten komt via ons oor naar binnen. Eigen gedachten komen van binnen en zijn een soort innerlijke spraak. Beide soorten spraak (van buiten en van binnen) gebruiken ons taalcentrum. Bij dit systeem hoort een soort ‘monitor’ die onze eigen gedachten het etiket geeft: “komt van binnenuit”. Spraak van buiten krijgt dit etiket niet. Als we onze gedachten hardop horen is deze monitor minder actief. Zo kan het gebeuren dat eigen gedachten het etiket niet krijgen en deze dan worden gezien als ‘van buitenaf’. Dan trekken ze de aandacht en klinken ze soms hardop. Er gaat mogelijk dus iets mis in de informatieverwerking. Zo kan het gebeuren dat je gedachten als je stem gehoord worden. Ze noemen dit ook wel ‘gedankenlautwerden’. Dit kan samengaan met stemmen horen, maar dat hoeft niet.  

Pieter: "Ik hoor in mijn gedachten dat mijn moeder niet te vertrouwen is, maar ik houd van haar en weet dat ze wel te vertrouwen is." 

Wist je dat er veel toevallige ideeën of gevoelens zijn die we helemaal niet opmerken? We zijn ons meestal niet bewust van onze hartslag of een toevallige overeenkomst van iets op televisie dat tegelijkertijd in ons eigen leven speelt. Het meeste van deze informatie wordt gefilterd, zodat we er niets mee hoeven. Toch komt er wel eens iets door dat filter heen, terwijl het niet belangrijk is. Bijvoorbeeld de gedachte dat je moeder niet te vertrouwen is. We zijn gewend dat alles waar we ons bewust van zijn, ook belangrijk is, dus dan lijkt dit ineens ook belangrijk en besteden we er aandacht aan.  

Als je weet dat het een tijdelijke misser is van de hersenen lukt het om er weinig aandacht aan te besteden en er rustig bij te blijven. Richt juist je aandacht op iets wat je fijn vindt. Probeer goed te slapen en te bewegen. Het is ook beter geen drugs te gebruiken, omdat die de ervaringen soms kunnen versterken. 

• Chat, bel, app of mail met iemand van de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).
• Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken​.
• Praat met iemand in je omgeving of op school.
• Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt. 
• Of zoek contact met je huisarts.

Bekijk het verhaal van Roos: "Af en toe hoor ik mijn gedachten hardop":

• Bekijk deze tips om beter te slapen
• Lees meer over het effect van cannabis op bijzondere ervaringen 
• Hoor je vooral je eigen kritische gedachten hardop? Lees meer over omgaan met kritiek
• Lees meer over omgaan met piekeren