Terug naar homepagina van bijzondere ervaringen

De wereld voelt vreemd aan (derealisatie)

Het kan zijn dat de vertrouwde omgeving als vreemd, op afstand of niet vertrouwd aanvoelt. Het lijkt dan alsof de wereld om je heen plat is, of dat je leeft in een film of een glazen kooi. Het is best lastig om te verwoorden wat je op dat moment ervaart. Mensen vergelijken het wel eens met de Truman Show of the Matrix. We noemen dit ook wel ‘derealisatie’. Dat is een vorm van een dissociatieve ervaring. 

Wanneer ervaar je derealisatie?

Iedereen herkent vormen van derealisatie, vaak bij overprikkeling en vermoeidheid. Bedenk maar eens dat je op de bank zit na een dag werken of studeren en je omgeving even als ‘anders’, ‘onecht’ of ‘op afstand’ voelt. Vooral jonge mensen tussen de 15 en 25 jaar lijken hier extra gevoelig voor te zijn. Het komt voor bij vermoeidheid of overbelasting door slaaptekort. Ook alcohol en drugs, middelen die je lichaam en hoofd vermoeien, veroorzaken deze ervaringen. Zelfs bij eerste tekenen van griep komt het voor, of als je opgaat in muziek of bij het hebben van seks. Bij sterke focus, maar ook als je veel in je hoofd zit en weinig contact hebt met anderen, kan dit maken dat je het contact met de omgeving even kwijtraakt.  

Wordt het erger?

Het ervaren van derealisatie is absoluut geen teken dat je gek wordt of dat er iets ergs aan de hand is. Je kunt derealisatie zien als een beschermingsmechanisme van je brein als het even overbelast is. Prikkels worden dan op afstand gehouden. Derealisatie kan ook een bijwerking zijn bij een bepaalde bewustzijnstoestand (bv. door drugs of tijdens hele sterke focus). Het beschermingsmechanisme kan helpen en een bijwerking gaat vanzelf weer over. Toch kan het gebeuren dat je er angstig van wordt en er stress van krijgt. Dan gaat dit mechanisme tegen je werken.   

Wat kan ik eraan doen?

Sta even stil en kijk eens wat de oorzaak zou kunnen zijn. Als je alcohol of drugs gebruikt, minder dit dan. Rust goed uit, sport voldoende en eet gezond. Doe iets ontspannends als je stress ervaart. Ben je in gedachten verzonken, richt je aandacht naar buiten. Ga even naar buiten en gebruik je zintuigen: wat zie je, wat hoor je, wat ruik je? Verkoel bijvoorbeeld je hoofd en polsen met een plons koud water. Besef vooral dat deze ervaringen heel normaal en niet gevaarlijk zijn! Misschien dat je er dan zelfs wel van kan genieten om even los te komen van de werkelijkheid.  

210506_do_dont_dissociatie

Meer hulp nodig bij derealisatie?

Lotte: "Het voelt alsof ik in een soort droom leef"

Bekijk het verhaal Lotte. Hoe beleeft zij haar ervaringen met derealisatie en wat helpt haar om ermee om te gaan?

Lees verder

Oefening met naar buiten richten van aandacht: mindfulness

Bij derealisatie kan het helpen om je te ontspannen zodat je stress vermindert en het beschermingsmechanisme minder in werking hoeft te treden. Wat dan kan helpen is een Mindfulness oefening. Je richt je aandacht dan ook meer op je zintuigen en wordt je weer wat meer bewust van prikkels om je heen. Welke kleuren zie je? Wat zijn anderen aan het doen? Hoor je vogels of auto’s op de weg? Een goede en betrouwbare app is de Mindfulness-coach-app van VGZ

EDI-teams

Deze teams zijn specialist in bijzondere ervaringen. Je kunt contact zoeken. Bijvoorbeeld voor hulp of een assessment (beoordeling van je bijzondere ervaringen).

Waarvoor kun je terecht bij een EDI-team?

EDI staat voor ‘Early Detection and Intervention’. Deze teams vallen onder de GGZ, en er werken speciaal opgeleide psychologen.

Je kunt een eenmalige afspraak maken om te praten over jouw bijzondere ervaringen. Indien nodig en gewenst, kun je ook behandeling krijgen. Dit vermindert stress en zorgen, of het voorkomt dat jouw nare belevingen erger worden. Je kunt naar een Bijzondere Ervaringen (EDI) team verwezen worden door een huisarts, maar je kunt vaak zelf ook even bellen om te horen hoe het daar werkt.

Als je belt is er kans dat je het secretariaat van een bredere afdeling aan de telefoon krijgt. Maak dan duidelijk dat je iemand wil spreken van het EDI-team (of ‘vroegdetectie’ of ‘vroegsignalering’).

Ik wil meehelpen

Ben jij bereid om samen met ons de inhoud te verbeteren?