Ken je het gevoel dat je in de spiegel kijkt en je wordt overvallen door een vreemd gevoel, alsof je de persoon aan de andere kant niet (her)kent? Of jezelf hoort praten maar het voelt alsof het een vreemde is? Dit noemen we ook wel depersonalisatie. Dit is een staat waarin je je eigen lichaam (en soms ook je eigen gedachten en gevoelens) ervaart als vreemd, niet vertrouwd of onecht. 

Je kunt depersonalisatie zien als een verdedigingsmechanisme van het brein bij overprikkeling of langdurige stress. Het komt vaker voor bij mensen die in hun jeugd traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt. Ook bij mensen die drugs gebruiken, een middel dat het brein vermoeit. En bij paniek kan het ook voorkomen. Je brein neemt als het ware afstand bij deze stressvolle prikkels. Ook is het iets wat iedereen herkent als je langer dan 5 minuten in de spiegel kijkt, je merkt een afstand tot jezelf. 

Depersonisatie is onschuldig en niet gevaarlijk. Het komt ook vaak voor. Een brede schatting is dat 34-70% van de bevolking wel eens deze ervaringen heeft gehad. Een kleine groep hiervan heeft er last van. Als je weet dat het door omstandigheden kan gebeuren en de ervaring ‘uitzit’ heb je er minder last van. 

Het wordt vervelender als je er gedachten bij hebt die je angstig maken. Bijvoorbeeld dat het een teken zou zijn van hersenschade. Of dat je de controle verliest, of iemand anders (een persoon, djinn, duivel of wat dan ook) jou overneemt. Je kunt dan de neiging hebben om de plekken waar je het eerder hebt ervaren te vermijden. Je durft misschien niet meer tussen de mensen te zijn, of juist niet meer alleen te zijn. Zo kan het je leven dwars gaan zitten.  

Belangrijk is om te weten dat het niet gevaarlijk is. Je kunt de ervaring het beste gewoon laten opkomen en uitzitten. Blijf vooral rustig, het gaat namelijk altijd vanzelf over. Blijf ook doen wat je normaal gesproken doet. Probeer goed te slapen, maar niet te veel. Sport voldoende en eet gezond. Vermijd drugs en alcohol. Praat er ook eens over met iemand anders, wie weet herkennen anderen er zich ook wel in. 

• Chat, bel, app of mail met iemand van de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).
• Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken​.
• Praat met iemand in je omgeving of op school.
• Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt. 
• Of zoek contact met je huisarts.

Bekijk het verhaal Lotte. Hoe beleeft zij haar dissociatieve ervaringen en wat helpt haar om ermee om te gaan?

• Depersonalisatie noemen we ook wel een dissociatieve ervaring. Lees meer over dissociatieve ervaringen.  
• Depersonalisatie komt vaker voor bij mensen die in hun jeugd traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt. Lees meer over Lees meer over dissociatie bij traumatische ervaringen. 
• Depersonalisatie komt vaak samen voor met derealisatie. Lees meer over derealisatie.
• Lees meer over hoe drugsgebruik kan samenhangen met depersonalisatie.