Slaap
Waarom goede slaap belangrijk is
Bij slaaptekort kan je relativeringsvermogen afnemen, en de kans op vreemde ervaringen en negatieve emoties neemt toe. Je kunt minder hebben en raakt sneller geïrriteerd. Je concentratie neemt af en dingen lukken minder goed. Of je krijgt meer bijzondere ervaringen zoals iets horen of zien dat anderen niet kunnen horen of zien. Ook kun je je meer bedreigd en onveilig gaan voelen tussen de mensen. Als je dit herkent, kan het nuttig zijn om te werken aan betere slaap.
Hoe verbeter je je slaap?
Er zijn eigenlijk drie manieren om je slaap te verbeteren:
1. Werk aan je ‘slaaphygiëne’
- Zorg ervoor dat je slaapkamer niet te warm is en je een fijn bed hebt.
- Kijk geen tv of scherm in bed.
- Doe 30 minuten iets rustigs voordat je gaat slapen (zoals lezen).
- Drink geen koffie of energy drinks en rook niet in de avond.
- Eet niet teveel, hooguit een kleine snack, net voor het slapen gaan.
- Gebruik een periode geen alcohol (door alcohol kun je soms wel goed inslapen, maar minder goed ‘doorslapen’ en je wordt minder uitgerust wakker).
- Slaap niet overdag, dus geen ‘dutjes’ om bij te slapen.
- Beweeg genoeg overdag.
- Maak van je bed geen ‘pieker-plek’ en probeer uit bed te gaan als je wakker ligt. Gebruik je bed eigenlijk alleen nog maar voor slapen of seks.
2. Op tijd naar bed gaan
Als je echt te weinig uren op je bed ligt om aan genoeg slaap te komen op een nacht (bijvoorbeeld niet meer dan 5 uur), ga dan vroeger naar bed. Makkelijker gezegd dan gedaan misschien, als je een druk leven hebt. Maar best kans dat je door goede slaap ook overdag effectiever bent.
3. Minder uren in bed liggen -> vroeger opstaan
Het lijkt vreemd, maar als je bijvoorbeeld iedere nacht van 23:00 tot 10:00 op bed ligt om aan genoeg slaap te komen, en je in deze uren niet goed kunt slapen (je piekert en woelt, het duurt lang voordat je in slaap valt, je wordt vaker wakker), kan het juist helpen om minder lang in bed te liggen.
Wat je doet is veel vroeger opstaan dan normaal. Bijvoorbeeld om 07:00 uur. Opstaan betekent niet alleen wakker worden, maar ook uit bed komen, licht in je kamer laten schijnen, douchen misschien, enzovoorts. Dus echt je lijf wakker maken.
Dat moet je volhouden, ook al val je pas laat in slaap en slaap je slecht. Je mag niet middagdutjes doen om dit in te halen. In het begin ben je even extra moe, omdat je minder slaapuren krijgt. Maar als je volhoudt en iedere dag om 07:00 of zelfs 06:00 opstaat, dan gaat je slaapkwaliteit vooruit. Je zult vroeger in de avond beter moe kunnen worden en je kunt beter in slaap vallen als je in bed stapt om 23:00 uur.
Meer hulp nodig bij slapen?
- Chat, bel, app of mail met iemand van de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).
- Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken.
- Praat met iemand in je omgeving of op school.
- Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt.
- Of zoek contact met je huisarts.
Meer informatie
- Bekijk dit college over de kwaliteit van slaap van slaapwetenschapper Merijn van de Laar.
- Bekijk deze tips over slaapproblemen oplossen van psycholoog Najla.
- Bekijk deze tips over een avondroutine om in slaap te kunnen vallen van psycholoog Najla.