Piekeren is je zorgen maken. Het denken of ‘malen’ over een mogelijk probleem. Piekeren wordt een probleem op zichzelf wanneer het tijd in beslag neemt en geen oplossingen meer geeft. Veel piekeren gaat samen met meer negatieve gevoelens, zoals angst of boosheid of somberheid. Het vergroot vaak het gevoel van een probleem. Bijvoorbeeld: hoe meer je piekert over dat je misschien onveilig bent, hoe echter dit idee voor je wordt. Je gaat de kans op gevaar groter inschatten door het gepieker. Ook kunnen mensen wel eens bang worden van het piekeren zelf: het voelt dan alsof je de controle over je gedachten kwijtraakt.  

Piekeren is vaak een strategie – bewust of onbewust – om controle te krijgen. Je wilt bijvoorbeeld voorbereid zijn op wat er kan gebeuren. Of goed snappen wat er aan de hand is. Piekeren is dan een manier om grip te hebben en voorbereid te zijn.  

Een handige manier is om gewoon de hoeveelheid tijd van het piekeren te verminderen. Dit kun je doen door de afspraak met jezelf te maken dat je alleen nog einde van de middag ergens 30 minuutjes mag piekeren. Als er overdag dus iets in je opkomt en je gaat je zorgen maken, dan zeg je tegen jezelf: “ah, dit is misschien belangrijk, maar ik heb later tijd om erover na te denken, dus ik schrijf de gedachte even op, en nu doe ik nog even iets anders.” Op het door jou uitgekozen moment pak je je aantekeningen erbij en kun je even denken en piekeren over de opgeschreven onderwerpen. Vaak is 30 minuten meer dan genoeg.  

Zet piekergedachten om in gedrag: iets doen om de situatie beter te maken. In plaats van in je hoofd te blijven zitten met deze gedachten, schrijf je zoveel mogelijk ideeën op over wat je zou kunnen doen aan de situatie (een ‘brainstorm’). Vraag eventueel iemand anders om mee te denken. Kies er eentje uit en doe dat.  

Schrijf je piekergedachten van je af. Het opschrijven van de piekergedachten maakt vaak snel duidelijk wat de zorgen zijn, en dat nog meer piekeren niet nodig is. Soms relativeert het ook. Het terugzien van de opgeschreven piekergedachten kan je bijvoorbeeld helpen om te denken: “dit klinkt niet echt als waarschijnlijk.” 

• Chat, bel, app of mail met iemand van MIND Korrelatie.
• Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken​.
• Praat met iemand in je omgeving of op school.
• Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt. 
• Of zoek contact met je huisarts.

Bekijk deze uitleg over piekeren van psycholoog Najla.

• Lees meer over je positief en fijn voelen 
• Lees meer over ontspannen 
• Lees meer over omgaan met kritiek 
• Lees meer over positieve betekenis 
• Lees meer over trauma’s overwinnen 
• Lees meer over zie-je-wel redeneren