Hoe geef je positieve betekenis?
Stress rondom bijzondere ervaringen hangt bijna altijd samen met het (onbewust) geven van een negatieve betekenis aan dingen die je meemaakt. Angst heeft te maken met het verwachten van nare dingen die kunnen gebeuren, zoals gevaar; boosheid met ideeën over onrecht en somberheid met gedachten over waardeloosheid en verlies
Nu horen negatieve gevoelens en stress bij het leven. Die gevoelens zijn ook belangrijk. Ze doen je overleven, helpen schaamtevolle situaties te voorkomen, en ze zetten je vaak aan tot actie. Als ze maar niet gaan overheersen.
Als je in negatieve patronen terechtkomt
Als je je bij bijzondere ervaringen veel negatief en gestresst voelt, dan zit je misschien vast in een negatief patroon. Vaak ziet dat er zo uit: (1) bijzondere ervaring meemaken, (2) dit roept een negatieve betekenis op, (3) samen met een negatief gevoel, (4) je handelt volgens de betekenis die het voor je heeft, en (5) dit kan het probleem in stand houden of zelfs erger maken.
Bijvoorbeeld: (1) op sociale media post een vriendin een grapje over puisten, en dat is wel erg toevallig, want jij hebt net vandaag veel puistjes op je gezicht, (2) de betekenis die dit bij je oproept is: ‘misschien pest ze mij, en heeft ze mijn gezicht gezien via de webcam’, (3) je voelt je boos en gespannen, (4) je plakt je webcam af en vermijdt een paar weken alle contact op sociale media, waardoor (5) je je nog meer buitengesloten bent, en het contact met die vriendin niet beter wordt.
Bedenk altijd twee positieve betekenissen
Een goede tip bij stress rondom bijzondere ervaringen, is om altijd twee positieve betekenissen te bedenken. In bovenstaand voorbeeld kan dat zijn: (a) het was gewoon toeval, of (b) ze heeft mij misschien gezien, maar wilde me juist helpen door puistjes met een grapje onbelangrijk te maken. Deze betekenissen hoeven niet waar te zijn; je weet vaak niet 100% zeker hoe het nou zit. Maar het bedenken ervan helpt vaak toch. Het zet je gedachten op een ander spoor, je kijkt even met een andere bril naar de ervaring, en je beseft je dat je ook de negatieve betekenis niet zeker weet.
Extra vragen die je jezelf kunt stellen
- Hoe zou je moeder er tegenaan kijken?
- Wat zou je zelf tegen een vriendin met dezelfde ervaringen zeggen?
- Heb je eerder iets negatiefs over deze ervaring gedacht, en viel het toen achteraf toch mee?
- Kijk je misschien met een te ‘negatieve bril’ naar de situatie?
- Zie je iets over het hoofd dat misschien positief kan zijn?
Hoe je een positieve betekenis meer voelbaar kunt krijgen
Onze verbeelding is krachtig. Het maakt ons bang of bezorgd maken als we ons inbeelden dat er erge dingen gebeuren. Maar de andere kant op werkt ook: het levendig inbeelden van positieve dingen helpt! Fantaseer zo goed mogelijk de meest positieve betekenis die je kunt bedenken, sluit je ogen en leef je in. Zie het voor je! Bijvoorbeeld hoe een eng geluid in huis gewoon de benedenbuurvrouw is die naar de toilet stommelt. Of hoe een vreemde schaduw een mooie berg is waarop jij gaat wandelen. Gebruik je creativiteit. Psychologen noemen dit een vorm van ‘imagery rescripting’.
Bekijk hoe Harry Potter imagery rescripting toepast om enge spreuken tegen te gaan.
Meer hulp nodig bij bijzondere ervaringen?
- Chat, bel, app of mail met iemand van de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).
- Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken.
- Praat met iemand in je omgeving of op school.
- Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt.
- Of zoek contact met je huisarts.
