Terug naar homepagina van bijzondere ervaringen

Dat is te toevallig

Soms gebeuren er dingen die wel heel toevallig zijn. Je denkt net aan je moeder en dan belt ze. Of je voelt je verdrietig en dan komt net dat ene nummer op Spotify langs dat jou altijd weet op te vrolijken. Veel mensen denken dat dit soort dingen geen toeval kunnen zijn. Er moet wel een diepere betekenis achter zitten. Maar vaak schatten we kansen niet goed in. 

Toeval en wat je opvalt

Waarschijnlijk denk je regelmatig aan je moeder zonder dat ze je belt. Deze ervaringen zijn niet zo bijzonder en vergeet je snel weer. Maar als er twee dingen tegelijkertijd of snel na elkaar gebeuren, breng je ze snel met elkaar in verband. Je bent geneigd te denken dat die twee dingen elkaar veroorzaken, terwijl dit niet zo hoeft te zijn. Dit noemen we een covariatie-bias. Dit is onze natuurlijke neiging om meer oorzakelijkheid te zien dan er echt is. Een sporter wint bijvoorbeeld twee keer met dezelfde onderbroek en ziet deze als zijn geluksbrenger. Hierbij speelt mee dat we bij bijzondere of verwarrende ervaringen graag op zoek gaan naar een verklaring. Onderzoek laat zien dat we liever kiezen voor een onwaarschijnlijke verklaring dan geen verklaring, vooral als we angstig of onzeker zijn. Je kunt dan steeds meer toevalligheden gaan opmerken en ze zien als bewijs voor iets groters. 

Iedereen kent deze denkstijl meer of minder. Het is ook normaal voor mensen om kloppende verhalen te maken van allerlei losse gebeurtenissen. Dat helpt ons de wereld voorspelbaar en begrijpelijk te houden. Voor de meeste mensen is dit helemaal geen probleem en vaak zelfs handig. Het wordt een probleem als je veel meer verbanden gaat zien dan er in werkelijkheid zijn. Zeker als je je vervolgens zorgen gaat maken of gaat denken dat er iets of iemand achter die toevalligheden zit. 

Hoe ga je om met te veel toeval?

Voor de meeste toevallige gebeurtenissen zijn er logische verklaringen die we over het hoofd zien. Zoek daarom niet direct naar een magische verklaring als je niet helemaal weet hoe het zit. En er is altijd een kans dat er dingen gebeuren die je helemaal niet verwacht. Bekijk toevalligheden steeds stuk voor stuk en bekijk of je ook andere verklaringen kunt bedenken. 
Als je merkt dat er wel heel veel toevalligheden in je leven zijn en je hier angstig van wordt, kan het helpen hier met iemand over te praten. Vraag bijvoorbeeld een vriend of vriendin of hij wel eens toevalligheden meemaakt. Wat is zijn verklaring hiervoor? En hoe beïnvloedt hem dat? Heeft hij er ook last van? 

210525_toeval_do_dont

Meer hulp nodig bij bijzondere ervaringen?

Meer informatie

Bekijk de video 'Dit willen we niet meer horen: dat kan geen toeval zijn...' van Zondag met Lubach.

EDI-teams

Deze teams zijn specialist in bijzondere ervaringen. Je kunt contact zoeken. Bijvoorbeeld voor hulp of een assessment (beoordeling van je bijzondere ervaringen).

Waarvoor kun je terecht bij een EDI-team?

EDI staat voor ‘Early Detection and Intervention’. Deze teams vallen onder de GGZ, en er werken speciaal opgeleide psychologen.

Je kunt een eenmalige afspraak maken om te praten over jouw bijzondere ervaringen. Indien nodig en gewenst, kun je ook behandeling krijgen. Dit vermindert stress en zorgen, of het voorkomt dat jouw nare belevingen erger worden. Je kunt naar een Bijzondere Ervaringen (EDI) team verwezen worden door een huisarts, maar je kunt vaak zelf ook even bellen om te horen hoe het daar werkt.

Als je belt is er kans dat je het secretariaat van een bredere afdeling aan de telefoon krijgt. Maak dan duidelijk dat je iemand wil spreken van het EDI-team (of ‘vroegdetectie’ of ‘vroegsignalering’).

Ik wil meehelpen

Ben jij bereid om samen met ons de inhoud te verbeteren?