Ken je dat moment dat er een gedachte in je hoofd ‘oppopt’ die raar, agressief, seksueel of ongepast is op dat moment? Zoals wanneer je op een balkon staat en ineens denkt: ‘ik spring eraf’ terwijl je dat helemaal niet wilt. Of je bekijkt een tv-serie met jonge kinderen en denkt ineens ‘Oh, als ik nu maar geen pedo-seksuele gevoelens krijg!’. Dit soort gedachten worden ook wel mind-pops of intrusies genoemd. Of ‘hersenscheten’. Je kunt misschien schrikken en denken dat deze gedachten iets zeggen over jouw karakter. Of dat de kans groot is dat het ook echt gaat gebeuren. Maar dat is gelukkig een denkfout. Bijna iedereen heeft wel eens intrusies. En ze zorgen er nooit voor dat je iets gaat doen wat je niet wilt.  

We hebben onze gedachten niet 100% onder controle. Wanneer je je gedachten wel probeert te controleren, komen ze juist extra sterk terug. Als je ergens niet aan mag denken, omdat je het eng of schaamtevol vindt, dan blijft het juist in je hoofd. Zie zo’n gedachte dan als een ballon die je onder water probeert te duwen. Hoe harder jij duwt, hoe harder de ballon terugduwt, en hij lijkt dan heel sterk. Laat je de ballon gewoon boven water komen je houdt hem vast, dan merk je dat hij bijna niks weegt en het kost je helemaal geen kracht.  

Soms kun je zo bang worden van deze gedachten dat je probeert te voorkomen dat het mis gaat. Bijvoorbeeld door de situaties van de gedachte te vermijden niet meer op te zoeken. Het lijkt dan alsof je meer grip krijgt, maar het leidt vaak tot juist meer negatieve gedachten.  

Je kunt de intrusies vergelijken met reclame pup-ups die je vaak hebt als je op het internet zit. Ze komen regelmatig op en het werkt het beste als je ze geen aandacht geeft. Klik ze gewoon weg en ga door met wat je aan het doen was.  

Als je moeilijk afstand kan nemen van de gedachten, fantaseer dan eens dat een grappig iemand ze uitspreekt, zoals Donald Duck. Ook een ‘voice change’ app werkt goed (er zijn er veel): je spreekt de gedachten in en je hoort ze terug met grappige effecten. Misschien kun je ze dan minder serieus nemen of er zelfs om lachen. 

Wat ook helpt is beseffen dat denken en doen los van elkaar staan. Als je bang bent dat je gedachten uitkomen, probeer het dan eens te testen. Probeer bijvoorbeeld een voorwerp ‘kapot te denken’. Het zal je niet lukken. Of heel hard iets te denken wat je nooit zou willen doen. Je merkt direct dat hoe hard en veel je het ook denk, jij de baas blijft over wat je doet. 

De gedachte: 

• aan intens boos zijn op iemand.  
• dat iemand die je aardig vindt een ongeluk overkomt. 
• dat een goede vriend of familielid een ernstige ziekte krijgt of overlijdt. 
• aan gewelddadige handelingen tijdens seks. 
• dat er kleine asbestdeeltjes in huis zijn, waardoor het hele gezin schade oploopt. 
• aan ongelukken of pech, terwijl je net op reis gaat. 
• aan onnatuurlijke seksuele handelingen. 
• dat je iets dramatisch zou kunnen doen zoals een bank beroven. 

• om iemand te slaan. 
• om te schreeuwen of te schelden tegen iemand. 
• om kinderen, vooral kleine kinderen, kwaad te doen. 
• om met een auto een botsing te veroorzaken. 
• om iemand gewelddadig aan te vallen en te vermoorden. 
• om iemand aan te randen. 
• om tegenover bekende of onbekende aantrekkelijke vrouwen seksueel getinte opmerkingen te maken. 
• om ongepaste dingen te zeggen of verkeerde dingen te doen op het verkeerde moment. 
• om iemand voor je uit de wachtrij te duwen. 
• dat je op de rails springt als er een trein aankomt. 

• Chat, bel, app of mail met iemand van MIND Korrelatie.
• Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken.
• Praat met iemand in je omgeving of op school.
• Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt. 
• Of zoek contact met je huisarts.

• Lees het boek ‘Het duiveltje van de geest, een verkenning van het veel voorkomende verschijnsel van dwangmatige kwade gedachten' van L. Baer. 
• Lees dit artikel van Scientific American over het controleren van gedachten
• Lees dit artikel van Scientific American over mind-pops 
• Lees dit artikel van Scientific American over hoe mind-pops creativiteit kunnen stimuleren  

• Lees meer over piekeren
• Lees meer over angsten overwinnen
• Lees meer over gedachten hardop horen