Je voelt je niet veilig. Het lijkt alsof iedereen weet dat je je slecht voelt. Alsof ze het over je hebben. Je kan het niet loslaten en denkt er veel over na. Buiten op straat vallen vreemde dingen op. Iemand die kijkt en kucht op het moment dat jij langskomt. Alles is te toevallig. Je denkt misschien dat anderen je willen pakken. Je voelt je heel alleen.  

Achterdocht, in kleine maar ook in grote vorm (paranoia), is geen ziekte. Het is een ervaring die zich in meer of mindere mate kan voordoen bij iedereen. Achterdocht is vaak een normale reactie op een bedreigende gebeurtenis die we niet begrijpen. Het helpt bij het overleven. Achterdocht kan heel gezond zijn: je bent op je hoede voor mensen die niet te vertrouwen zijn.  

Bij sommige mensen kan achterdocht zo erg worden dat ze nergens anders meer mee bezig kunnen zijn. Ze worden dan zo angstig dat ze niemand meer vertrouwen en het contact met anderen vermijden. Soms leidt dit tot een kluizenaarsbestaan, waarbij ze met niemand meer contact hebben.  

Overmatige achterdocht gaat ook vaak samen met minder goed slapen, veel piekeren, en een verminderd zelfvertrouwen. 

• 100% heeft wel ooit gevoelens of gedachten over dreiging en onveiligheid 
• 90% ervaart wel eens wantrouwen naar anderen 
• 25% ervaart best vaak wantrouwen naar andere mensen, dat ze tegen je zijn bijvoorbeeld 
• 12,5% herkent het gevoel dat anderen je kwaad willen doen 

Achterdocht is eigenlijk een manier om te overleven; je bent alert om jezelf veilig te houden. Misschien heb je dingen hebt meegemaakt die je vertrouwen in mensen hebben beschadigd of die je een onveilig gevoel hebben gegeven. Ook ervaringen van ‘er niet bij horen’ dragen bij aan achterdocht; bijvoorbeeld als mensen je buitensluiten en je hebt geen fijne vriendengroep waar je je thuis voelt. Verder weten we dat lage zelfwaardering en veel piekeren iemand gevoeliger maken voor achterdocht. Jezelf isoleren (minder met anderen omgaan) en slecht slapen kunnen de achterdocht erger maken. En hoe meer je erop gaat letten, hoe onveiliger je je voelt. Hoewel sommige drugs even rust kunnen geven, kan het ook zijn dat bijvoorbeeld cannabis, cocaïne of speed de achterdocht langzaam doen toenemen.  

Je zit misschien vast als achterdocht je leven gaat overheersen. Het kan zijn dat je steeds meer alleen komt te staan en het contact met je vrienden en familie minder goed loopt. Ook kan het zijn dat je moeilijk nog op straat tussen de mensen durft te zijn, omdat je je niet veilig voelt.  

Mensen zeggen soms dat ze de hele dag bezig zijn met de buren, omdat die hen lastigvallen. Anderen merken dat hun familie ze niet gelooft, maar er wel veel aanwijzingen zijn dat de overheid of andere grote instanties met ze bezig zijn. Twijfel jij of je hulp nodig hebt? Bespreek het met je huisarts.  

• Chat, bel, app, of mail met iemand van MIND Korrelatie. 
• Praat met je vrienden of familie. Lees meer over hoe je dit aan kunt pakken​.
• Praat met iemand in je omgeving of op school.
• Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij bijzondere ervaringen. Vind een EDI-team bij jou in de buurt. 
• Of zoek contact met je huisarts.

• Lees meer over selectieve aandacht
• Lees meer over achterdocht